Zgodnie z art. 30 ust. 2¹ ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych ("UZZ"), w indywidualnych sprawach ze stosunku pracy, w których pracodawca ma obowiązek współdziałania z zakładową organizacją związkową (takich jak informowanie organizacji związkowej o planowanym wypowiedzeniu umowy o pracę), pracodawca jest zobowiązany zwrócić się do zakładowej organizacji związkowej o informację dotyczącą pracowników korzystających z jej ochrony. Nieudzielenie stosownej informacji w ciągu 5 dni zwalnia pracodawcę z obowiązku współdziałania z zakładową organizacją związkową w sprawach dotyczących tych pracowników.

Pracodawcy często – bez podania przyczyny - zwracają się do zakładowych organizacji związkowych o ujawnienie listy wszystkich chronionych przez nie pracowników. Będąc w posiadaniu takiej listy pracodawca nie byłby zobowiązany informować zakładowej organizacji związkowej o zamiarze zwolnienia pracownika, który nie został na niej wymieniony.

Zakładowe organizacje związkowe zazwyczaj odmawiają ujawniania takich list, często uzasadniając to obowiązkami związanymi z ochroną danych osobowych pracowników, wynikającymi z:

• art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych ("UODO"), który jasno precyzuje, że przetwarzanie danych osobowych jest dopuszczalne, jeżeli jest to niezbędne do realizacji uprawnienia lub spełnienia prawnie określonego obowiązku;
• art. 26 ust. 1 pkt 2 UODO, który stanowi, że administrator danych osobowych jest zobowiązany zapewnić, że takie dane są gromadzone dla oznaczonych, zgodnych z prawem celów.

Doprowadziło to do rozbieżności w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w zakresie konsekwencji takiej odmowy.

• 24 stycznia 2012 r. (sygn. akt III PZP 7/11) SN orzekł, że odmowa ujawnienia pracodawcy listy pracowników objętych ochroną zakładowej organizacji związkowej, uzasadniona obowiązkiem przestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych, nie zwalnia pracodawcy z obowiązku współdziałania z tą organizacją związkową (np. w zakresie informowania organizacji związkowej o planowanym zwolnieniu konkretnego pracownika).
• Z kolei w wyroku z dnia 14 czerwca 2012 r. (sygn. akt. I PK 231/11) SN uznał, że odmowa ujawnienia pracodawcy listy wszystkich pracowników objętych jej ochroną, nawet jeśli jest uzasadniona obowiązkiem przestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych, zwalnia pracodawcę ze wspomnianego powyżej obowiązku współdziałania z zakładową organizacją związkową.

Najnowsza uchwała Sądu Najwyższego

21 listopada 2012 r. (sygn. akt III PZP 6/12) SN w składzie 7 sędziów orzekł, że nieudzielenie przez zakładową organizację związkową informacji o wszystkich pracownikach korzystających z jej ochrony, żądanej przez pracodawcę bez rzeczowej potrzeby, nie zwalnia pracodawcy z obowiązku współdziałania z tą organizacją w indywidualnych sprawach ze stosunku pracy. Z ustnego uzasadnienia orzeczenia wynika, że pracodawca:

• może zgodnie z prawem zbierać informacje dotyczące tylko tych pracowników, w stosunku do których planuje podjąć indywidualne działania (np. zwolnienie);
• nie może żądać listy wszystkich chronionych pracowników, ponieważ mogłoby to spowodować niezgodne z prawem przetwarzanie danych osobowych pracowników, którzy nie podlegają planowanym przez niego działaniom.

Z niecierpliwością oczekujemy na opublikowanie pisemnego uzasadnienia tej uchwały, jednak już na tym etapie jasne jest, że wykładnia prawa przyjęta przez SN jest niekorzystna dla pracodawców. Organizacje związkowe mogą bowiem, zgodnie z prawem, odmówić dostarczenia listy wszystkich chronionych przez siebie pracowników, a pracodawca, przed rozpoczęciem zwolnień, będzie w dalszym ciągu zobowiązany do ustalenia, czy określeni pracownicy podlegają ochronie tej organizacji. Tacy pracownicy mogą zostać uprzedzeni o zamiarach pracodawcy (np. o planowanym zwolnieniu) i mogą podjąć próbę opóźnienia zamierzonych zwolnień, np. udając się na długotrwałe zwolnienie lekarskie, w trakcie którego, co do zasady, są chronieni przed zwolnieniem.